IKAT

Ikaty to jedyne tkaniny, w których wzór powstaje przed procesem tkania poprzez odpowiednie barwienie osnów i (lub) wątków. Nazwa "ikat" w języku malezyjskim oznacza "zawiązywanie" lub "sznurowanie". Wykonanie wielobarwnego ikatu wymaga niezwykłej staranności i ogromnej pracy. Ze względu na długotrwały proces tworzenia oraz niezwykłe wzory i barwy tkaniny ikatowe należą do najdroższych na świecie. 

Życie mieszkańców wysp Indonezji jest ściśle związane z tworzeniem tkanin. Wokół wiosek rosną wysokie drzewa bawełniane (Gossypium arboreum), z których ręcznie zbierana jest bawełna. Później jest ręcznie przędziona i przygotowywana do barwienia. Do farbowania używane są barwniki z miejscowych roślin. 

Nici osnowy, zanim zostaną napięte na krośnie, są odpowiednio układane. Elementy wzoru są zawijane liśćmi lub nićmi, zgodnie  z projektem, w celu zabezpieczenia ich przed wnikaniem barwnika. Tak przygotowane grupy nici są barwione najpierw w jasnych odcieniach. Po wysuszeniu zabezpieczane są kolejne ornamenty i proces barwienia jest powtarzany.  Każdy kolor wymaga oddzielnego izolowania wyznaczonych ornamentów i powtarzania całego procesu barwienia. Barwienie osnów trwa zazwyczaj kilka miesięcy i musi pokrywać się w czasie z porą suchą.  Gdy nadchodzą deszcze ufarbowane nici osnowy napinane są na krośnie i rozpoczyna się tkanie. Wątek zwykle jest jednobarwny, czasem kolor wątku zmienia się pasowo. Tkanie odbywa się na bardzo prostym krośnie. 

Dzięki życzliwości podróżnika i kolekcjonera sztuki, pana Bogusława Żmudy, miałam okazję poznać zadziwiająco piękne  ikaty, które są tworzone od wieków na wyspach indonezyjskich. Aby je zobaczyć, można pojechać do Indonezji, ale można też odwiedzić Galerię Sztuki Indonezyjskiej przy ul. Glinianej 32 w Lublinie.